رهبر معظم انقلاب طی چند ماه اخیر چندین بار به طور پیاپی بر بحث مهم «جهاد تبیین» تأکید کرده‌اند و تریبون داران و نخبگان را به انجام این موضوع مهم فراخواندند.
ایشان آخرین بار همین چند روز قبل و در دیدار با فرماندهان نیروی هوایی ارتش این موضوع را مورد تأکید قرار دادند و فرمودند: «جهاد تبیین یک فریضه است. جهاد تبیین یک فریضه‌ی قطعی و یک فریضه‌ی فوری است و هر کسی که میتواند[باید اقدام کند]؛ و حالا عرض خواهم کرد که مسئولین در این زمینه بیشتر موظّفند.»
این فرمان مهم رهبر انقلاب بازتاب گسترده‌ای در بین نخبگان و فعالان فرهنگی و سیاسی و رسانه‌ای کشور داشت.
جهاد تبیین و قدرت نرم جمهوری اسلامی
عباسعلی رهبر عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این رابطه معتقد است: در قرن بیست‌ویکم، ما با عصر جهانی ارتباطات روبه‌رو می‌شویم که عصر دیجیتال است. در این عصر، ما هم با تهدیدها و هم با فرصت‌ها مواجهیم. در اینجا موضوع مهم قدرت نرم موردتوجه قرار می‌گیرد و یک مفهوم توصیفی قلمداد می‌شود. برخی از مقاصد خوب یا بد را می‌توان در قدرت نرم موردتوجه قرار داد. مشروعیت یک واقعیت در قالب قدرت نرم مطرح می‌شود و قدرت نرم بحث اعتبار را مطرح می‌کند. جالب این است که منابع قدرت نرم از یک‌طرف، فرهنگ و از طرف دیگر، ارزش‌های سیاسی است و به‌نوعی به‌دنبال جذب و متقاعدسازی است. بنابراین، جهاد تبیین را می‌توان از نظر قدرت، مردم در نظر بگیریم؛ چراکه قدرت نرم هم میتواند به مشروعیت نظام سیاسی ما و هم میتواند به اعتبار فزاینده جمهوری اسلامی کمک کند. از این جهت، جهاد تبیین میتواند قدرت نرم محسوب شود و موردتوجه قرار بگیرد.
جهاد تبیین باید مبتنی بر گفت‌و‌گو باشد نه براساس ابلاغ
وحید یامین‌پور فعال فرهنگی- سیاسی و معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز به بررسی این مقوله مهم پرداخت و گفت: متأسفانه ما در کشور زبان گفت وگو با جوانان را نمی‌دانیم. جهاد تبیین باید مبتنی بر گفت وگو باشد نه بر ابلاغ. نمی‌توانیم در دنیای امروز فقط زبان باشیم و دیگر گوش نباشیم. دیگر نمی‌توانیم به شیوه دیپلمات‌ها عمل کرد و به دنبال چانه‌زنی و کشاندن مخاطب به سمت هدف خود بود. در رسانه‌ها و تریبون‌های رسمی گفت وگو شکل نمی‌گیرد.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر حکمرانان و مسئولان ما نیز زبان گفت وگو با جوانان را بلد نیستند. ابتدا حکمرانان ما باید بیاموزند که چگونه گفت وگو کنند و به دنبال ابلاغ سخن نباشند. اما باید به نقش هنر در جهاد تبیین نیز اشاره کرد. جهاد تبیین نباید صرفا در حوزه سیاسی باشد. ما در تولیدات هنری خود نیز باید به این موضوع توجه داشته باشیم.
وظیفه مسئولان چیست؟
بدون تردید در این زمینه نیز علاوه بر نخبگان و فعالان فرهنگی رسانه‌ای، مسئولین و مدیران کشور نیز رسالت سنگینی دارند. به ویژه آنکه در برخی مواقع عملکرد صحیح و اطلاع‌رسانی به موقع آن‌ها موجب می‌شود تا بستر برای تبیین به مراتب بیشتر فراهم شود.
رهبر استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: باید دقت کنیم که جهاد تبیین یک موضوع بسیار مهم و حیاتی است که شاید بشود هم از باب قدرت نرم و هم از باب نگاه شناختی به جهاد تبیین، آرا را موردتوجه قرار دهیم. البته، رهبر انقلاب می‌فرمایند مسئولان و مدیران کشور نیز وظیفه‌ای تبیینی دارند؛ یعنی مردم در برخی تصمیمات مسئولان و مدیران دچار ابهام می‌شوند که باید برای مردم این تصمیمات تبیین و گفته شود. در کل، مسئولان نظام به‌نوعی باید مسئولیت پاسخ‌گویی به شبهات و اعتراضات را با رویکرد تبیین موردتوجه قرار دهند و در رسانه‌ها پخش کنند تا حقایق برای همه تبیین و آشکار شود.
عملکرد تبلیغی مسئولین در پاسخ‌دهی به نیازهای بدنه اجتماعی کند است
محمدامین ایمانجانی مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان در این ارتباط نوشت: متأسفانه باید پذیرفت امروز در قشر متوسط و جوان جامعه که بخش عمده‌ای از بدنه کشور را تشکیل می‌دهند؛ این شکاف هر روز جدی‌تر شده و عملکرد دستگاه‌های اجرایی و تبلیغی کشور در شناسایی و پاسخ‌دهی به نیازهای این بدنه اجتماعی، عقب‌تر مانده و کندتر شده است. اینجا است که نیروهای مغرض نظام جمهوری اسلامی فرصت را غنیمت شمرده و در خلأ شکل‌گرفته برای پاسخ‌دهی به نیازهای این جمعیت جوان درحال اجرای عملیات‌های نرم خود هستند. یکی از بدنه‌های اصلی که مورد هجوم رسانه‌ای دشمن قرار گرفته، قشر متوسط است که هنوز یک اقدام جدی اثرگذار درخصوص نحوه ایجاد یک گفت‌وگوی قابل‌درک دوطرفه جهت تبیین مسائل در کشور صورت نگرفته است.
تلاش اصلی دشمن ناامید کردن مردم است
این کارشناس رسانه معتقد است: اینکه امروز شاهد آن هستیم که دشمن تمام اهتمام خود را معطوف به ایجاد یک فضای مسموم و ناامیدسازی نیروی انسانی کشور از آینده کرده نیز نکته قابل‌توجهی است که باید دانشگاه‌ها را مبدا یک جریان موثر برای جهاد تبیین در نظر گرفت؛ جایی که طیف گسترده‌ای از جوانان در آنجا درحال تربیت و مهارت‌آموزی برای تصدی‌گری و به‌کارانداختن چرخ‌های اقتصاد، توسعه و مدیریت کشور هستند.
جهاد تبیین به معنای توجیه اشتباهات نیست
از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که تبیین به هیچ عنوان به معنای توجیه تصمیمات اشتباه و نادیده گرفتن اشتباهات مئسولین نیست؛ که حتی برعکس، مطالبه‌گری از مسئولان را می‌توان یکی از لازمه‌های جهاد تبیین دانست.
محمد زعیم‌زاده تحلیلگر سیاسی و فعال رسانه‌ای نیز معتقد است: «جهاد تبیین یا روشنگری یعنی تلاش برای کم کردن فاصله فراواقعیت و واقعیت. فرا واقعیت چیست؛ ادراکی است که جامعه از شرایط زیست و زمانه خود دارد، این ادراک عموما توسط رسانه‌ها ساخته می‌شود، چیزی است که هم با واقعیت نسبت دارد و هم ندارد، در شرایط فعلی این تصویر به مراتب از خود واقعیت منفی‌تر است. یک مثال بزنم؛ در بسیاری از شاخص‌های توسعه با استناد به آمارهای بین‌المللی ایران بین بیست تا پنجاه کشور دنیا قرار دارد اما حس عمومی ممکن است بسیار بدتر از این باشد.
وی می‌نویسد: از سوی دیگر فاصله‌ای هم میان وعده‌ها و آرمان‌ها با واقعیت وجود دارد، این دیگر ربطی به فرا واقعیت ندارد. فاصله میان آرمان و واقعیت با بهبود کارکرد‌ها کم می‌شود و بهبود کارکرد با مطالبه‌گری واقعی، صریح و چارچوب‌مند رخ می‌دهد. اگر از جهاد تبیین نتیجه گرفتیم که باید سیاست‌های غلط، تصمیمات ناصحیح، انتصاب‌های نابجا و … را توجیه کنیم فقط تیغ مطالبه‌گری را کند کرده‌ایم و جلوی اصلاح درون سیستمی را گرفته‌ایم.
این فعال رسانه‌ای معتقد است: پس مطالبه‌گری و روشنگری دو روی یک سکه‌اند. اگر کسی بخواهد از فرمایش رهبری برداشت نادقیقی کند و این دو را روبه‌روی هم قرار دهد به هر سه ظلم کرده است. مطالبه‌گری بدون روشنگری می‌شود رادیکالیسم و روشنگری بدون مطالبه‌گری معنایش محافظه کاری، ماله‌کشی و امثالهم است و هر دو اینها سبب تردید و ریزش می‌شود خصوصا در بدنه ایدئولوژیک حامی انقلاب.
جهاد تبیین چیزی فراتر از رویه‌های جاری است
حمیدرضا مقدم‌فر استاد دانشگاه و کارشناس ارشد رسانه هم در این ارتباط می‌نویسد: به‌طور یقین، ما امروز در شرایطی قرار داریم که عملیات دشمن در ادراک‌سازی، تلاش برای مدیریت برداشت‌های جامعه و پیشبرد جنگ ترکیبی و جنگ شناختی صرفا جنبه هفتگی و ماهانه ندارد، بلکه به‌صورت روزانه در قالب‌ها و اشکال مختلف رسانه‌ای پیگیری می‌شود. نباید در میدان جنگ ترکیبی و جنگ شناختی دشمن دچار غفلت استراتژیک شویم. یعنی در شرایطی که مشاهده می‌شود فاصله طراحی و فکر دشمن با اقدام و عمل او بسیار نزدیک و تقریبا همزمان شده است، متقابلا جبهه رسانه‌ای انقلاب نیز باید خود را آماده واکنش سریع و کنش‌های بهنگام کند.
وی معتقد است: بی‌تردید اعلام جهاد، مطالبه چیزی فراتر از رویه‌های جاری است. اولین انتظار در جهاد تبیین، اقدام و حرکت جهادی است؛ یعنی تلاش مخلصانه و ایثارگرانه در کنار دشمن‌شناسی و داشتن حس جنگی و جهادی نسبت به دشمن و پیگیری اهداف با‌انگیزه، اراده و عزم جدی. اولین جایی که قواره جهادی کارها خود را نشان می‌دهد؛ اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و روشنگری به‌موقع، پیش‌دستانه با محتوای جذاب، هنرمندانه و تاثیرگذار در افکار عمومی است که فقط از یک حرکت جهادی و انقلابی قابل تحقق است.
آنچه واضح است اینکه، تأکید و فرخوان رهبر معظم انقلاب بر جهاد تبیین، مبتنی بر فضای کنونی جامعه است و به عبارت دیگر تعریف وظیفه ما در قبال جنگ نرم دشمن است. دشمنی که امروز امید مردم را نشانه گرفته و با وارونه نمایی واقعیت‌ها به دنبال ایجاد یأس و ناامیدی در بین مردم است.
واکنش کاربران فضای‌مجازی به فرمان جهاد تبیین رهبری چه بود؟
گروه سوادرسانه خبرگزاری فارس، تبیین به معنی روشنگری و انداختن نورافکن شفافیت بر روی موضوعات و مسائلی است که باهدف غبارآلودسازی فضای افکار عمومی صورت می‌گیرد. از این رو باید تببین را در قالب اصول و رهنمودهای کم اثرسازی تبعات زیست در عصر پساحقیقت و برطرف کردن موانعی که برای کمک به فهم بهتر جهان رسانه‌ای شده امروز دید. از این رو جهاد تبیین باید در سپهری فراتر از یک کنشگری کوتاه‌مدت مورد توجه قرار گیرد.
بر این اساس، رصد دیتاک از چهار بستر توییتر، اینستاگرام، خبر و تلگرام نشان می‌دهد، کنشگری کاربران شبکه‌های اجتماعی حول محور جهاد تبیین از اعتقاد به رویکرد راهگشایی این روش حکایت دارد. در واقع این روش غلبه گفتمانی و ضرورت اقدامات هوشمندانه و پرهیز از شتاب‌زدگی و مستدل گویی است.
فضای توییتر با ۵۰٫۸ هزار توییت، ۳۶٫۵ هزار ریتوییت و ۲۱۵٫۸ هزار لایک در زمینه فرمان صادره از سوی مقام معظم رهبری در حوزه تبیین کنشگری داشته است. این کنش‌ها در حوزه تایید ضرورت با بیشترین لایک و ریتوییت متعلق به حساب کاربردی دفتر رهبری انقلاب بوده و در حوزه فعالان، مربوط به محتوایی است که تبیین گری مبتنی بر اطلاعات کامه و دقیق را مورد اشاره قرار داده است.
کاربران اینستاگرام با ۹٫۶ هزار پست، ۱٫۶ میلیون لایک و ۷۴٫۲ هزار کامنت، موضوع جهاد تبیین را مورد توجه قرار داده‌اند. بیشترین بازدید نیز متعلق به صفحه دفتر Khamenei_ir بوده است.
۳۴٫۳ هزار پست در تلگرام و ۶۱٫۷ میلیون بازدید نتیجه چرخش فعالیت کاربران این بستر درباره ضرورت تبیین‌گری و روشنگری بوده که قالب‌های عکس نوشته و متن بیشتر گونه محتوای تولیدی این فضا بوده است. این موج در بستر خبر با تولید ۲۱٫۷ هزار خبر در خبرگزاری‌ها، پایگاه‌های خبری و روزنامه‌ها پیگیری شده است.
با نگاه دکترین محور به موضوع ضرورت‌های تبیین گری باید تاکید کرد بدون تبیین و روشنگری هیچ فکر و اندیشه متقنی توفیق رواج و تبدیل شدن به اعتقاد عمومی را پیدا نخواهد کرد که توفیق این شیوه در به‌کارگیری روش‌های اثرگذار است، روش‌هایی که بتواند دستی برتر در به حاشیه راندن چارچوب‌های ارتباطی که مانع نقش‌بندی حقیقت بر باور عمومی و همگانی می‌شود را داشته باشد و دربرابر عادی‌سازی جعلیات و نسبی سازی حقیقت بایستد و با اتخاذ رویکردهای منطقی، گفتمان ساز بوده و ادله پرور باشد. این روش زمینه‌ساز حرکت از موضوع فعال به سمت موضع موفق در زمینه تنویر افکار عمومی است.
رهبر معظم انقلاب طی چند ماه اخیر چندین بار به طور پیاپی بر بحث مهم «جهاد تبیین» تأکید کرده‌اند و تریبون داران و نخبگان را به انجام این موضوع مهم فراخواندند.
ایشان آخرین بار همین چند روز قبل و در دیدار با فرماندهان نیروی هوایی ارتش این موضوع را مورد تأکید قرار دادند و فرمودند: «جهاد تبیین یک فریضه است. جهاد تبیین یک فریضه‌ی قطعی و یک فریضه‌ی فوری است و هر کسی که میتواند[باید اقدام کند]؛ و حالا عرض خواهم کرد که مسئولین در این زمینه بیشتر موظّفند.»
این فرمان مهم رهبر انقلاب بازتاب گسترده‌ای در بین نخبگان و فعالان فرهنگی و سیاسی و رسانه‌ای کشور داشت.
جهاد تبیین و قدرت نرم جمهوری اسلامی
عباسعلی رهبر عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این رابطه معتقد است: در قرن بیست‌ویکم، ما با عصر جهانی ارتباطات روبه‌رو می‌شویم که عصر دیجیتال است. در این عصر، ما هم با تهدیدها و هم با فرصت‌ها مواجهیم. در اینجا موضوع مهم قدرت نرم موردتوجه قرار می‌گیرد و یک مفهوم توصیفی قلمداد می‌شود. برخی از مقاصد خوب یا بد را می‌توان در قدرت نرم موردتوجه قرار داد. مشروعیت یک واقعیت در قالب قدرت نرم مطرح می‌شود و قدرت نرم بحث اعتبار را مطرح می‌کند. جالب این است که منابع قدرت نرم از یک‌طرف، فرهنگ و از طرف دیگر، ارزش‌های سیاسی است و به‌نوعی به‌دنبال جذب و متقاعدسازی است. بنابراین، جهاد تبیین را می‌توان از نظر قدرت، مردم در نظر بگیریم؛ چراکه قدرت نرم هم میتواند به مشروعیت نظام سیاسی ما و هم میتواند به اعتبار فزاینده جمهوری اسلامی کمک کند. از این جهت، جهاد تبیین میتواند قدرت نرم محسوب شود و موردتوجه قرار بگیرد.
جهاد تبیین باید مبتنی بر گفت‌و‌گو باشد نه براساس ابلاغ
وحید یامین‌پور فعال فرهنگی- سیاسی و معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز به بررسی این مقوله مهم پرداخت و گفت: متأسفانه ما در کشور زبان گفت وگو با جوانان را نمی‌دانیم. جهاد تبیین باید مبتنی بر گفت وگو باشد نه بر ابلاغ. نمی‌توانیم در دنیای امروز فقط زبان باشیم و دیگر گوش نباشیم. دیگر نمی‌توانیم به شیوه دیپلمات‌ها عمل کرد و به دنبال چانه‌زنی و کشاندن مخاطب به سمت هدف خود بود. در رسانه‌ها و تریبون‌های رسمی گفت وگو شکل نمی‌گیرد.
وی عنوان کرد: از سوی دیگر حکمرانان و مسئولان ما نیز زبان گفت وگو با جوانان را بلد نیستند. ابتدا حکمرانان ما باید بیاموزند که چگونه گفت وگو کنند و به دنبال ابلاغ سخن نباشند. اما باید به نقش هنر در جهاد تبیین نیز اشاره کرد. جهاد تبیین نباید صرفا در حوزه سیاسی باشد. ما در تولیدات هنری خود نیز باید به این موضوع توجه داشته باشیم.
وظیفه مسئولان چیست؟
بدون تردید در این زمینه نیز علاوه بر نخبگان و فعالان فرهنگی رسانه‌ای، مسئولین و مدیران کشور نیز رسالت سنگینی دارند. به ویژه آنکه در برخی مواقع عملکرد صحیح و اطلاع‌رسانی به موقع آن‌ها موجب می‌شود تا بستر برای تبیین به مراتب بیشتر فراهم شود.
رهبر استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: باید دقت کنیم که جهاد تبیین یک موضوع بسیار مهم و حیاتی است که شاید بشود هم از باب قدرت نرم و هم از باب نگاه شناختی به جهاد تبیین، آرا را موردتوجه قرار دهیم. البته، رهبر انقلاب می‌فرمایند مسئولان و مدیران کشور نیز وظیفه‌ای تبیینی دارند؛ یعنی مردم در برخی تصمیمات مسئولان و مدیران دچار ابهام می‌شوند که باید برای مردم این تصمیمات تبیین و گفته شود. در کل، مسئولان نظام به‌نوعی باید مسئولیت پاسخ‌گویی به شبهات و اعتراضات را با رویکرد تبیین موردتوجه قرار دهند و در رسانه‌ها پخش کنند تا حقایق برای همه تبیین و آشکار شود.
عملکرد تبلیغی مسئولین در پاسخ‌دهی به نیازهای بدنه اجتماعی کند است
محمدامین ایمانجانی مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان در این ارتباط نوشت: متأسفانه باید پذیرفت امروز در قشر متوسط و جوان جامعه که بخش عمده‌ای از بدنه کشور را تشکیل می‌دهند؛ این شکاف هر روز جدی‌تر شده و عملکرد دستگاه‌های اجرایی و تبلیغی کشور در شناسایی و پاسخ‌دهی به نیازهای این بدنه اجتماعی، عقب‌تر مانده و کندتر شده است. اینجا است که نیروهای مغرض نظام جمهوری اسلامی فرصت را غنیمت شمرده و در خلأ شکل‌گرفته برای پاسخ‌دهی به نیازهای این جمعیت جوان درحال اجرای عملیات‌های نرم خود هستند. یکی از بدنه‌های اصلی که مورد هجوم رسانه‌ای دشمن قرار گرفته، قشر متوسط است که هنوز یک اقدام جدی اثرگذار درخصوص نحوه ایجاد یک گفت‌وگوی قابل‌درک دوطرفه جهت تبیین مسائل در کشور صورت نگرفته است.
تلاش اصلی دشمن ناامید کردن مردم است
این کارشناس رسانه معتقد است: اینکه امروز شاهد آن هستیم که دشمن تمام اهتمام خود را معطوف به ایجاد یک فضای مسموم و ناامیدسازی نیروی انسانی کشور از آینده کرده نیز نکته قابل‌توجهی است که باید دانشگاه‌ها را مبدا یک جریان موثر برای جهاد تبیین در نظر گرفت؛ جایی که طیف گسترده‌ای از جوانان در آنجا درحال تربیت و مهارت‌آموزی برای تصدی‌گری و به‌کارانداختن چرخ‌های اقتصاد، توسعه و مدیریت کشور هستند.
جهاد تبیین به معنای توجیه اشتباهات نیست
از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که تبیین به هیچ عنوان به معنای توجیه تصمیمات اشتباه و نادیده گرفتن اشتباهات مئسولین نیست؛ که حتی برعکس، مطالبه‌گری از مسئولان را می‌توان یکی از لازمه‌های جهاد تبیین دانست.
محمد زعیم‌زاده تحلیلگر سیاسی و فعال رسانه‌ای نیز معتقد است: «جهاد تبیین یا روشنگری یعنی تلاش برای کم کردن فاصله فراواقعیت و واقعیت. فرا واقعیت چیست؛ ادراکی است که جامعه از شرایط زیست و زمانه خود دارد، این ادراک عموما توسط رسانه‌ها ساخته می‌شود، چیزی است که هم با واقعیت نسبت دارد و هم ندارد، در شرایط فعلی این تصویر به مراتب از خود واقعیت منفی‌تر است. یک مثال بزنم؛ در بسیاری از شاخص‌های توسعه با استناد به آمارهای بین‌المللی ایران بین بیست تا پنجاه کشور دنیا قرار دارد اما حس عمومی ممکن است بسیار بدتر از این باشد.
وی می‌نویسد: از سوی دیگر فاصله‌ای هم میان وعده‌ها و آرمان‌ها با واقعیت وجود دارد، این دیگر ربطی به فرا واقعیت ندارد. فاصله میان آرمان و واقعیت با بهبود کارکرد‌ها کم می‌شود و بهبود کارکرد با مطالبه‌گری واقعی، صریح و چارچوب‌مند رخ می‌دهد. اگر از جهاد تبیین نتیجه گرفتیم که باید سیاست‌های غلط، تصمیمات ناصحیح، انتصاب‌های نابجا و … را توجیه کنیم فقط تیغ مطالبه‌گری را کند کرده‌ایم و جلوی اصلاح درون سیستمی را گرفته‌ایم.
این فعال رسانه‌ای معتقد است: پس مطالبه‌گری و روشنگری دو روی یک سکه‌اند. اگر کسی بخواهد از فرمایش رهبری برداشت نادقیقی کند و این دو را روبه‌روی هم قرار دهد به هر سه ظلم کرده است. مطالبه‌گری بدون روشنگری می‌شود رادیکالیسم و روشنگری بدون مطالبه‌گری معنایش محافظه کاری، ماله‌کشی و امثالهم است و هر دو اینها سبب تردید و ریزش می‌شود خصوصا در بدنه ایدئولوژیک حامی انقلاب.
جهاد تبیین چیزی فراتر از رویه‌های جاری است
حمیدرضا مقدم‌فر استاد دانشگاه و کارشناس ارشد رسانه هم در این ارتباط می‌نویسد: به‌طور یقین، ما امروز در شرایطی قرار داریم که عملیات دشمن در ادراک‌سازی، تلاش برای مدیریت برداشت‌های جامعه و پیشبرد جنگ ترکیبی و جنگ شناختی صرفا جنبه هفتگی و ماهانه ندارد، بلکه به‌صورت روزانه در قالب‌ها و اشکال مختلف رسانه‌ای پیگیری می‌شود. نباید در میدان جنگ ترکیبی و جنگ شناختی دشمن دچار غفلت استراتژیک شویم. یعنی در شرایطی که مشاهده می‌شود فاصله طراحی و فکر دشمن با اقدام و عمل او بسیار نزدیک و تقریبا همزمان شده است، متقابلا جبهه رسانه‌ای انقلاب نیز باید خود را آماده واکنش سریع و کنش‌های بهنگام کند.
وی معتقد است: بی‌تردید اعلام جهاد، مطالبه چیزی فراتر از رویه‌های جاری است. اولین انتظار در جهاد تبیین، اقدام و حرکت جهادی است؛ یعنی تلاش مخلصانه و ایثارگرانه در کنار دشمن‌شناسی و داشتن حس جنگی و جهادی نسبت به دشمن و پیگیری اهداف با‌انگیزه، اراده و عزم جدی. اولین جایی که قواره جهادی کارها خود را نشان می‌دهد؛ اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و روشنگری به‌موقع، پیش‌دستانه با محتوای جذاب، هنرمندانه و تاثیرگذار در افکار عمومی است که فقط از یک حرکت جهادی و انقلابی قابل تحقق است.
آنچه واضح است اینکه، تأکید و فرخوان رهبر معظم انقلاب بر جهاد تبیین، مبتنی بر فضای کنونی جامعه است و به عبارت دیگر تعریف وظیفه ما در قبال جنگ نرم دشمن است. دشمنی که امروز امید مردم را نشانه گرفته و با وارونه نمایی واقعیت‌ها به دنبال ایجاد یأس و ناامیدی در بین مردم است.
واکنش کاربران فضای‌مجازی به فرمان جهاد تبیین رهبری چه بود؟
گروه سوادرسانه خبرگزاری فارس، تبیین به معنی روشنگری و انداختن نورافکن شفافیت بر روی موضوعات و مسائلی است که باهدف غبارآلودسازی فضای افکار عمومی صورت می‌گیرد. از این رو باید تببین را در قالب اصول و رهنمودهای کم اثرسازی تبعات زیست در عصر پساحقیقت و برطرف کردن موانعی که برای کمک به فهم بهتر جهان رسانه‌ای شده امروز دید. از این رو جهاد تبیین باید در سپهری فراتر از یک کنشگری کوتاه‌مدت مورد توجه قرار گیرد.
بر این اساس، رصد دیتاک از چهار بستر توییتر، اینستاگرام، خبر و تلگرام نشان می‌دهد، کنشگری کاربران شبکه‌های اجتماعی حول محور جهاد تبیین از اعتقاد به رویکرد راهگشایی این روش حکایت دارد. در واقع این روش غلبه گفتمانی و ضرورت اقدامات هوشمندانه و پرهیز از شتاب‌زدگی و مستدل گویی است.
فضای توییتر با ۵۰٫۸ هزار توییت، ۳۶٫۵ هزار ریتوییت و ۲۱۵٫۸ هزار لایک در زمینه فرمان صادره از سوی مقام معظم رهبری در حوزه تبیین کنشگری داشته است. این کنش‌ها در حوزه تایید ضرورت با بیشترین لایک و ریتوییت متعلق به حساب کاربردی دفتر رهبری انقلاب بوده و در حوزه فعالان، مربوط به محتوایی است که تبیین گری مبتنی بر اطلاعات کامه و دقیق را مورد اشاره قرار داده است.
کاربران اینستاگرام با ۹٫۶ هزار پست، ۱٫۶ میلیون لایک و ۷۴٫۲ هزار کامنت، موضوع جهاد تبیین را مورد توجه قرار داده‌اند. بیشترین بازدید نیز متعلق به صفحه دفتر Khamenei_ir بوده است.
۳۴٫۳ هزار پست در تلگرام و ۶۱٫۷ میلیون بازدید نتیجه چرخش فعالیت کاربران این بستر درباره ضرورت تبیین‌گری و روشنگری بوده که قالب‌های عکس نوشته و متن بیشتر گونه محتوای تولیدی این فضا بوده است. این موج در بستر خبر با تولید ۲۱٫۷ هزار خبر در خبرگزاری‌ها، پایگاه‌های خبری و روزنامه‌ها پیگیری شده است.
با نگاه دکترین محور به موضوع ضرورت‌های تبیین گری باید تاکید کرد بدون تبیین و روشنگری هیچ فکر و اندیشه متقنی توفیق رواج و تبدیل شدن به اعتقاد عمومی را پیدا نخواهد کرد که توفیق این شیوه در به‌کارگیری روش‌های اثرگذار است، روش‌هایی که بتواند دستی برتر در به حاشیه راندن چارچوب‌های ارتباطی که مانع نقش‌بندی حقیقت بر باور عمومی و همگانی می‌شود را داشته باشد و دربرابر عادی‌سازی جعلیات و نسبی سازی حقیقت بایستد و با اتخاذ رویکردهای منطقی، گفتمان ساز بوده و ادله پرور باشد. این روش زمینه‌ساز حرکت از موضوع فعال به سمت موضع موفق در زمینه تنویر افکار عمومی است.
